સરકારે શુક્રવારે કહ્યું કે તેણે ભારતમાં રમકડાં વેચતી લગભગ 160 ચીની કંપનીઓને હજુ સુધી ફરજિયાત ગુણવત્તા પ્રમાણપત્રો જારી કર્યા નથી. આ વિલંબ કોવિડ-19 રોગચાળાને કારણે થયો છે.
ભારતમાં રમકડાંના વેચાણ માટે બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ (BIS) પાસેથી ‘ISI’ (ISI) ગુણવત્તા પ્રમાણપત્ર મેળવવું ભારતે જાન્યુઆરી 2021થી જ ફરજિયાત બનાવ્યું છે. BISના ડિરેક્ટર જનરલ પ્રમોદ કુમાર તિવારીએ પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, “છેલ્લા બે વર્ષમાં ચીનમાં લગભગ 160 રમકડાની કંપનીઓએ BIS ગુણવત્તા પ્રમાણપત્ર માટે અરજી કરી છે. કોવિડ-19 રોગચાળાને ધ્યાનમાં રાખીને અમે હજુ સુધી તેમને પ્રમાણપત્ર જારી કર્યું નથી.
સામાન્ય રીતે ફેક્ટરીઓના નિરીક્ષણ પછી BIS ગુણવત્તા પ્રમાણપત્ર જારી કરવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું કે BIS અધિકારીઓ રોગચાળાના પ્રતિબંધો અને આરોગ્યની ચિંતાઓને કારણે ચીનની મુલાકાત લઈ શક્યા નથી. તિવારીએ ચીની રમકડાની કંપનીઓ વિશે કહ્યું, “તેઓએ અમને નિરીક્ષણ માટે આમંત્રણ આપ્યું ન હતું અને અમે પણ રોગચાળાને કારણે ચીન જઈ શક્યા ન હતા.” તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા બે વર્ષમાં BIS એ 29 વિદેશી રમકડા ઉત્પાદકોને ગુણવત્તા પ્રમાણપત્રો આપ્યા છે, જેમાં 14 વિયેતનામના છે. દરમિયાન, BIS એ 982 ભારતીય રમકડા ઉત્પાદકોને ગુણવત્તા પ્રમાણપત્રો પણ જારી કર્યા છે.
ગ્રાહક ફરિયાદ
તિવારીએ કહ્યું છે કે જો ગ્રાહકોને લાગે છે કે દેશમાં મેડ ઈન ચાઈના રમકડાં ગેરકાયદેસર રીતે વેચાઈ રહ્યા છે તો તેઓ તેની ફરિયાદ કરી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે 2022ના આંકડાઓ અનુસાર, છેલ્લા 3 વર્ષમાં ભારતમાં રમકડાંની આયાત લગભગ 70 ટકા ઘટી છે અને નિકાસમાં 61 ટકાનો વધારો થયો છે. આ ડેટા ગયા વર્ષે વાણિજ્ય મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પણ હંમેશા દેશમાં રમકડાંના ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અવાજ ઉઠાવતા રહ્યા છે. આનું એક મોટું કારણ છે કે અત્યારે રમકડાં પર ચીનનો લગભગ એકાધિકાર જોવા મળી રહ્યો છે. જોકે, હવે તેને ભારત તરફથી પડકારનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
શું છે ઉત્પાદકોનો અભિપ્રાય
ઉચ્ચ ગુણવત્તાની પ્લાસ્ટિક રમકડાં બનાવતી કંપની યુનાઈટેડ એજન્સી ડિસ્ટ્રીબ્યુટર એલએલપીના અનુભવ જૈન કહે છે કે ચાઈનીઝ રમકડાંની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂકવાથી સ્થાનિક રમકડા ઉત્પાદકોને પ્રોત્સાહન મળશે. આના કારણે સ્થાનિક રમકડા ઉત્પાદકો વચ્ચે સ્પર્ધા વધી છે. તેમણે કહ્યું કે આ સંદર્ભમાં બોલતા વડાપ્રધાન મોદી તરફથી રમકડા ઉદ્યોગને ઘણું પ્રોત્સાહન મળ્યું છે.
