આજે ચૈત્ર નવરાત્રીનો ચોથો દિવસ છે. આ દિવસે નવદુર્ગાના ચોથા સ્વરૂપ માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે દેવીએ આ બ્રહ્માંડની રચના પોતાના કોમળ સ્મિત અને પેટમાંથી કરી હતી, જેના કારણે તે કુષ્માંડા દેવી તરીકે ઓળખાય છે.
તેમની પૂજા શાંત ચિત્તે કરવી જોઈએ. માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને અજેય રહેવાનું વરદાન મળે છે. કહેવાય છે કે જ્યારે દુનિયાભરમાં અંધકાર હતો ત્યારે માતા કુષ્માંડાએ પોતાના મધુર સ્મિતથી સૃષ્ટિની રચના કરી હતી. તેથી જ તેમને બ્રહ્માંડનું મૂળ સ્વરૂપ અને આદિશક્તિ પણ કહેવામાં આવે છે.
માતા કુષ્માંડાનું સ્વરૂપ
એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી ભગવતીના કુષ્માંડા સ્વરૂપે તેમના કોમળ સ્મિતથી બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી, તેથી દેવી કુષ્માંડાને બ્રહ્માંડની મૂળ સ્વરૂપ અને મૂળ શક્તિ માનવામાં આવે છે. આ દિવસ, દેવી કુષ્માંડાને સમર્પિત, લીલા રંગ સાથે સંકળાયેલ છે. માતા રાણીના આઠ હાથ છે, જેમાંથી સાતમાં કમંડલુ, ધનુષ્ય, બાણ, કમળનું ફૂલ, અમૃતનું પાત્ર, ચક્ર અને ગદા છે. માતાના આઠમા હાથમાં માળા છે અને તે માતા સિંહના વાહન પર સવાર છે.
મા કુષ્માંડાની પૂજાની રીત
નવરાત્રિના ચોથા દિવસે વહેલા ઉઠીને સ્નાન કરીને સૌ પ્રથમ કલશ અને તેમાં હાજર દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરો. આ પછી કુષ્માંડાની પૂજા શરૂ કરો. પૂજા શરૂ કરતા પહેલા હાથમાં ફૂલ લઈને દેવીને નમન કરો અને દેવીનું ધ્યાન કરો. આ સમય દરમિયાન તમારે આ મંત્રનો સ્પષ્ટપણે જાપ કરવો જોઈએ, ઓમ દેવી કુષ્માન્ડાય નમઃ. આ પછી સપ્તશતી મંત્ર, ઉપાસના મંત્ર, કવચ, દુર્ગા સપ્તશતીનો પાઠ કરો. પૂજાના અંતે આરતી અવશ્ય કરો. આ સમય દરમિયાન, તમારાથી અજાણતાં પણ થઈ ગયેલી કોઈ ભૂલ માટે દેવી પાસે ક્ષમા માગો.
મા કુષ્માંડા ઉપાય
નવરાત્રિના ચોથા દિવસે મા કુષ્માંડાની પૂજા કરો. તેમના ભોજનમાં દહીં અને હલવો ચઢાવો. આ પછી તેમને ફળો, સૂકા ફળો અને શુભ વસ્તુઓ અર્પણ કરો. તેનાથી માતા કુષ્માંડા પ્રસન્ન થાય છે અને ભક્તોની દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. સાચા મનથી માતાની પૂજા કરવાથી તમને ખુશીની ભેટ મળી શકે છે.
