27મી ડિસેમ્બરથી પોષ માસનો પ્રારંભ થયો છે. સનાતન ધર્મમાં પૌષ માસને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. પૌષ મહિનો ખાસ કરીને ભગવાન સૂર્યને સમર્પિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પોષ મહિનામાં ભગવાન સૂર્યની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિ તેમના વિશેષ આશીર્વાદ મેળવે છે.
હિન્દી કેલેન્ડર મુજબ, પૌષ માસને 10મો મહિનો માનવામાં આવે છે, જે માર્ગશીર્ષ પૂર્ણિમાના બીજા દિવસથી શરૂ થાય છે. પોષ માસને પુષ માસ પણ કહેવાય છે. માન્યતા અનુસાર આ મહિનામાં કોઈ પણ પ્રકારના શુભ અને શુભ કાર્ય કરવાથી બચવું જોઈએ.
પોષ માસનું મહત્વ
પૌષ મહિનામાં કોઈ શુભ કાર્યો નથી થતા, પરંતુ ભગવાનની પૂજા, ખાસ કરીને સૂર્ય અને પિતૃઓની પૂજા માટે આ મહિનો શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. પોષ માસને છોટા પિતૃ પક્ષ પણ કહેવાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પિંડદાન, તર્પણ અને શ્રાદ્ધ વિધિઓ પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે જન્મ અને મૃત્યુના બંધનમાંથી મુક્તિ આપે છે. આ મહિના દરમિયાન તેમની પૂજા કરવાથી ઘરમાં સુખ-શાંતિ આવે છે અને જીવનમાં માન-સન્માન અને સંપત્તિની પ્રાપ્તિ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પૌષ મહિનામાં સૂર્યની ઉપાસના કરવાથી સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો થાય છે અને વ્યક્તિનું આયુષ્ય લાંબુ થાય છે.
પોષ મહિનામાં શું કરવું
આદિત્ય પુરાણ અનુસાર આ મહિનામાં દરરોજ તાંબાના વાસણમાં શુદ્ધ જળ, લાલ ચંદન અને લાલ રંગના ફૂલ ચઢાવીને અર્ઘ્ય ચઢાવવું જોઈએ અને ઓમ સૂર્યાય નમઃ મંત્રનો જાપ કરવો જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે તેનાથી જીવના તમામ રોગો દૂર થાય છે અને સન્માન વધે છે.
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, પૌષ મહિનામાં આદિત્ય હૃદય સ્તોત્રનો દરરોજ પાઠ કરવાથી જીવનની ઘણી પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે. આના નિયમિત પાઠ કરવાથી માનસિક રોગો, હૃદય રોગ અને દુશ્મનોના ભયથી બચી શકાય છે. આદિત્ય હૃદય સ્તોત્રનો પાઠ કરવાથી જીવનની તમામ સમસ્યાઓમાંથી મુક્તિ મળે છે અને દરેક ક્ષેત્રમાં વિજય પ્રાપ્ત કરી શકાય છે.
પોષ મહિનાના દરેક રવિવારે વ્રત રાખવાથી અને સૂર્યનારાયણને તલ, ચોખાની ખીચડી અને ગોળ અર્પણ કરવાથી વ્યક્તિ સફળ થાય છે.
અમાવસ્યા, સંક્રાતિ, પૂર્ણિમા અને એકાદશીના દિવસે ખાસ કરીને પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરવાથી પિતૃદોષ દૂર થાય છે અને જીવનના દુ:ખ અને કષ્ટો દૂર થાય છે.
પોષ માસને દાનનો મહિનો માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મહિનામાં ગરમ વસ્ત્રો, ધાબળા, ગોળ, કઠોળ અને તાંબાના વાસણોનું દાન કરવું જોઈએ. આમ કરવાથી જીવનમાં હંમેશા સુખ અને શાંતિ રહે છે.
પૌષ મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા ખૂબ જ ફળદાયી માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં આ મહિના દરમિયાન શ્રી હરિ વિષ્ણુના નામનો જાપ કરવો જોઈએ. તેમજ મંદિરમાં જઈને દાન કરવું જોઈએ. આમ કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુની સાથે સાથે માતા લક્ષ્મીની કૃપા પણ પ્રાપ્ત થાય છે.
