હિંદુ કેલેન્ડરનો નવમો મહિનો માર્ગશીર્ષ છે. માર્ગશીર્ષ માસ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તેને અખાનનો મહિનો પણ કહેવામાં આવે છે. માર્ગશીર્ષ મહિનો કૃષ્ણ ભક્તો માટે વિશેષ છે. કહેવાય છે કે આ મહિનામાં જપ, તપ અને ધ્યાન કરવાથી બધી ખરાબ બાબતો દૂર થઈ જાય છે.
આ મહિનામાં કાન્હાના મંત્રોના જાપ કરવાથી બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. આ વખતે માર્ગશીર્ષ મહિનો 28 નવેમ્બરથી શરૂ થઈને 26 ડિસેમ્બર સુધી ચાલશે. હિંદુ શાસ્ત્રોમાં માર્ગ શિરપા માસને સૌથી પવિત્ર માસ માનવામાં આવે છે. ભગવાન ગીતામાં કહે છે કે – મહિનાઓમાં, હું માર્ગશીર્ષ છું. આ મહિનાથી સત્યયુગની શરૂઆત માનવામાં આવે છે. કશ્યપ ઋષિએ પણ આ મહિનામાં કાશ્મીરની રચના કરી હતી. આ મહિનો જપ, તપ અને ધ્યાન માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ મહિનામાં પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવું વિશેષ લાભદાયક છે.
માર્ગશીર્ષ શા માટે વિશેષ છે?
સત્યયુગમાં દેવતાઓએ માર્ગશીર્ષની પ્રથમ તિથિથી વર્ષની શરૂઆત કરી હતી. માર્ગશીર્ષ મહિનામાં વિષ્ણુસહસ્ત્ર નામ, ભગવત ગીતા અને ગજેન્દ્રમોક્ષનો પાઠ અવશ્ય કરો. આ મહિનામાં પવિત્ર નદીના જળથી શંખ ભરીને પૂજા સ્થાન પર રાખો. મંત્ર જાપ કરતી વખતે ભગવાન પર શંખ ઝુલાવવો. ત્યારબાદ શંખમાં ભરેલું પાણી ઘરની દિવાલો પર છાંટવું. તેનાથી ઘરમાં શુદ્ધિ વધે છે. શાંતિ પ્રવર્તે છે. માર્ગશીર્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે ચંદ્રની પૂજા કરવી જોઈએ. ‘દત્તાત્રેય જયંતિ’ માર્ગશીર્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.
માર્ગશીર્ષ માસનો લાભ
માર્ગશીર્ષમાં શુભ કાર્યો વિશેષ લાભદાયી છે. આ મહિનામાં ભગવાન કૃષ્ણની પૂજા કરવી અને પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવું વિશેષ શુભ છે. આ મહિનામાં સંતાન સંબંધી આશીર્વાદ ખૂબ જ સરળતાથી પ્રાપ્ત થાય છે. ચંદ્રમાથી પણ અમૃત તત્વ પ્રાપ્ત થાય છે અને કીર્તન જાપ કરવાથી અચૂક ફળ મળે છે.
માર્ગશીર્ષમાં કેવી રીતે ચમકવું?
આ મહિનામાં દરરોજ ગીતાનો પાઠ કરો. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની યથાશક્તિ પૂજા કરો. કાન્હાને તુલસીના પાન ચઢાવો અને તેને પ્રસાદ તરીકે સ્વીકારો. આખા મહિના દરમિયાન “ઓમ નમો ભગવતે વાસુદેવાય” મંત્રનો જાપ કરો. જો તમને આ મહિનામાં કોઈ પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવાનો મોકો મળે તો અવશ્ય કરો.
