જયપુર ભારતના તે શહેરોમાંથી એક છે, જે વાસ્તુશાસ્ત્ર અનુસાર સ્થાયી થયું હતું. આ શહેર ભારતના સૌથી સુંદર શહેરોમાંનું એક છે. રાજાઓ અને બાદશાહોની આ ભૂમિમાં ઘણી સુંદર જગ્યાઓ છે, જેને જોવા માટે દેશ-વિદેશથી પણ પ્રવાસીઓ આવે છે.
મુઘલ અને રાજપૂત શૈલીની ઝલક આપતો હવા મહેલ આ શહેરની મધ્યમાં આવેલો છે. તેના ઉપરના ભાગથી તમે જંતર-મંતર, સર દેવરી બજાર અને સિટી પેલેસનો સુંદર નજારો પણ જોઈ શકો છો.
હવા મહેલ રાજાઓની ભવ્યતા જણાવે છે
હવા મહેલની સુંદરતા જોવા માટે મોટાભાગના વિદેશી પ્રવાસીઓ આવે છે. આ પ્રવાસન સ્થળ તેની બારીઓ અને હવાદાર જાળી માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. કહેવાય છે કે ગમે તેટલી ગરમી કેમ ન હોય, હવા મહેલમાં તમને હંમેશા પવનનો અહેસાસ થાય છે, તે પ્રમાણે જ તેને બનાવવામાં આવ્યો છે. આ ઈમારત પોતાનામાં કોઈ અજાયબીથી ઓછી નથી. આજે પણ તે રાજાઓની ભવ્યતા દર્શાવે છે.
હવા મહેલને શ્રી કૃષ્ણના મુગટની જેમ ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો છે
લાલ સેંડસ્ટોનથી બનેલી આ ઈમારત આમેરના મહારાજા સવાઈ પ્રતાપ સિંહ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. તે ખાસ કરીને રાણીઓ માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું, જ્યાંથી તેઓ બહારના દૃશ્યો અને તહેવારોનો આનંદ માણી શકે છે. રાજપૂત મહિલાઓ ઉનાળામાં અહીં આવતી હતી, જેઓ અહીં બનતી કઠપૂતળી અને ચેસની રમતનો આનંદ માણતી હતી. પિરામિડ આકારમાં બનેલી આ ઇમારત પાંચ માળની હતી. એવું કહેવાય છે કે મહારાજા સવાઈ પ્રતાપ સિંહ શ્રી કૃષ્ણના પરમ ભક્ત હતા, તેથી જ હવા મહેલને કન્હૈયાના તાજની જેમ બનાવવામાં આવ્યો હતો, જે આર્કિટેક્ટ લાલચંદ ઉસ્તાદે ડિઝાઇન કર્યો હતો.
મુઘલ અને શાહી શૈલીનું મિશ્ર ઉદાહરણ
તમને જણાવી દઈએ કે, હવા મહેલમાં કુલ 953 બારીઓ છે, જ્યાં હવાના વેન્ટ જોવા મળે છે. આજે પણ જો તમે અહીં જશો તો તમને બારીમાંથી નિયમિત હવાનો પ્રવાહ મળશે. તે પાયા વિના બાંધવામાં આવ્યું હતું અને તે પાયા વિના વિશ્વનો સૌથી મોટો મહેલ પણ છે. આ 15 મીટર ઊંચા મહેલના ઉપરના માળની પહોળાઈ માત્ર 1.5 ફૂટ છે. તેની ઉત્તમ કારીગરી માટે પ્રખ્યાત આ ઇમારત પર તમે ફૂલો અને પાંદડાઓની કોતરણી જોઈ શકો છો. આ ઈમારત પણ મુઘલ અને શાહી શૈલીનું મિશ્ર ઉદાહરણ છે.
હવા મહેલનું નામ ‘હવા મહેલ’ કેવી રીતે પડ્યું?
પરંતુ દરેકના મનમાં એક પ્રશ્ન આવે છે કે હવા મહેલનું નામ ‘હવા મહેલ’ કેમ રાખવામાં આવ્યું? આ ઈમારત જમીન પર બનેલી હોવાથી તેના નામ પાછળનું કારણ શું છે? વાસ્તવમાં હવા મહેલના નામ પાછળ એક રસપ્રદ કહાની છે. તેના પાંચમા માળે એક મંદિર છે, જેનું નામ હવા મંદિર છે. આ મંદિરના નામ પરથી આ ઇમારતનું નામ હવા મહેલ રાખવામાં આવ્યું હતું. તે જ સમયે, આ મહેલના દરેક માળ પર શરદ મંદિર, રત્ન મંદિર, વિચિત્ર મંદિર અને પ્રકાશ મંદિર આવેલું છે.
