સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભરતા પર ભાર મૂકવા છતાં, ભારત હજુ પણ વિશ્વમાં શસ્ત્રો અને લશ્કરી સાધનોનો સૌથી મોટો આયાતકાર છે. સ્ટોકહોમ ઇન્ટરનેશનલ પીસ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (SIPRI), સ્વીડન સ્થિત થિંક-ટેન્ક સંસ્થા સ્ટોકહોમ ઇન્ટરનેશનલ પીસ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (SIPRI) એ આજે જાહેર કરેલા તેના ડેટામાં જણાવ્યું છે કે ભારત ફરી એકવાર શસ્ત્રો અને લશ્કરી સાધનોના વિશ્વના સૌથી મોટા આયાતકાર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે.
ભારત વિશ્વમાં શસ્ત્રોની કુલ આયાતના 11 ટકા આયાત કરે છે. આ પછી સાઉદી અરેબિયા, ઇજિપ્ત, ઓસ્ટ્રેલિયા અને ચીન પછીના ચાર સૌથી મોટા આયાત કરનારા દેશો છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, અમેરિકા, રશિયા અને ફ્રાન્સ વિશ્વના ત્રણ સૌથી મોટા શસ્ત્ર નિકાસકારો છે, જેમાં અનુક્રમે 39 ટકા, 19 ટકા અને 11 ટકા હિસ્સો છે. SIPRIનો અહેવાલ છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં (2017-2021)માં શસ્ત્રોની આયાત-નિકાસનું વિશ્લેષણ કરે છે.
રશિયામાંથી 21 ટકા આયાત ઘટી છે
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતની હથિયારોની આયાતમાં 21 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. આમ છતાં આ પાંચ વર્ષમાં ભારતે સૌથી વધુ હથિયારોની આયાત કરી છે. આ પાંચ વર્ષમાં ભારતે કુલ શસ્ત્રોની આયાતમાં 11 ટકા હિસ્સો મેળવ્યો છે. 2012 થી 2016 અને 2017 થી 2021 ના સમયગાળા દરમિયાન રશિયા ભારતનું સૌથી મોટું હથિયાર સપ્લાયર રહ્યું હતું. જો કે, આ સમયગાળા દરમિયાન, ભારતે પહેલાની તુલનામાં રશિયા પાસેથી શસ્ત્રોની આયાતમાં 47 ટકાનો ઘટાડો કર્યો છે. ભારત અને રશિયા વચ્ચે સંરક્ષણ ક્ષેત્રના ઘણા કાર્યક્રમોને આંચકો લાગ્યો છે. અગાઉ રશિયા ભારતમાં કુલ હથિયારોના 69 ટકા આયાત કરતું હતું.
ફ્રાન્સ પાસેથી 27 ટકા શસ્ત્રો
રશિયાથી થતી આયાતમાં ઘટાડો અન્ય દેશો દ્વારા ભરપાઈ કરવામાં આવી રહ્યો છે. હવે ભારતે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં રશિયા પછી સૌથી વધુ હથિયાર ફ્રાન્સમાંથી આયાત કર્યા છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ભારતે તેના કુલ શસ્ત્રોની આયાતમાં 27 ટકા શસ્ત્રો અને લશ્કરી સાધનો ફ્રાન્સથી આયાત કર્યા છે. જ્યારે અમેરિકા હવે ભારતને હથિયાર આપવામાં ત્રીજા નંબર પર છે. ભારતે તેની કુલ આયાતમાંથી 12 ટકા આયાત અમેરિકાથી કરી છે. વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે ચીન અને પાકિસ્તાન તરફ વધી રહેલા ખતરાને જોતા ભારત હવે આટલા હથિયારો ખરીદી રહ્યું છે. બીજી તરફ સ્વદેશી ટેક્નોલોજી દ્વારા હથિયારો વિકસાવવામાં હજુ ઘણો સમય લાગી રહ્યો છે. આ તમામ કારણોને લીધે ભારતે હજુ પણ અન્ય દેશો પાસેથી શસ્ત્રો અને લશ્કરી સાધનોની આયાત કરવી પડે છે.
