નાગપંચમી 2023: નાગપંચમી એ ભારતના મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક છે. હિન્દુ વસ્તી ધરાવતા ભારત, નેપાળ અને અન્ય દક્ષિણ એશિયાઈ દેશોના લોકો આ હિન્દુ તહેવાર પર પરંપરાગત સાપની પૂજા કરે છે.
નાગપંચમી શ્રાવણના શુક્લ પક્ષમાં ઉજવવામાં આવે છે.આ વખતે નાગપંચમી 21 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ આવી રહી છે. નાગ પંચમીનો તહેવાર દેશભરમાં ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. સાવન મહિનામાં બે નાગપંચમી તિથિ છે. એક શુક્લ પક્ષ અને એક કૃષ્ણ પક્ષ. નાગપંચમી જે કૃષ્ણ પક્ષ એટલે કે 7 જુલાઈએ ઉજવવામાં આવશે તે માત્ર રાજસ્થાન, બિહાર અને ઝારખંડ રાજ્યોમાં જ રહેશે. ચાલો જાણીએ નાગ પંચમીની તિથિ, શુભ સમય અને મહત્વ વિશે.
નાગપંચમી તિથિ અને શુભ સમય
7 જુલાઈએ કૃષ્ણ પક્ષની પંચમી તિથિ સવારે 3:13 વાગ્યે શરૂ થશે અને 7મીએ મધ્યરાત્રિ 12:18 વાગ્યે સમાપ્ત થશે.
21મી ઓગસ્ટે શુક્લ પક્ષની પંચમી તિથિ 20મી ઓગસ્ટે 12:23 કલાકે પંચમી તિથિ હશે. આ તિથિ 21મીએ રાત્રે 2:01 કલાકે પૂર્ણ થશે.
નાગપંચમીનું મહત્વ
ભારતના પ્રાચીન મહાકાવ્યોમાંના એક મહાભારતમાં રાજા જનમેજય નાગોની સમગ્ર જાતિનો નાશ કરવા માટે યજ્ઞ કરે છે. આ તેમના પિતા રાજા પરીક્ષિતના મૃત્યુનો બદલો લેવા માટે હતો, જે તક્ષક સાપના જીવલેણ ડંખનો ભોગ બન્યા હતા. જો કે, પ્રસિદ્ધ ઋષિ અસ્તિક જનમેજેયને યજ્ઞ કરવાથી રોકવા અને સર્પોના બલિદાનને બચાવવાની શોધમાં નીકળે છે. જે દિવસે આ બલિદાન બંધ કરવામાં આવ્યું તે શુક્લ પક્ષ પંચમી હતી, જે હવે સમગ્ર ભારતમાં નાગ પંચમી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ઘણા હિંદુ શાસ્ત્રો અને મહાકાવ્યોમાં સાપ અથવા નાગા મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. મહાભારત, નારદ પુરાણ, સ્કંદ પુરાણ અને રામાયણ જેવા ગ્રંથોમાં સાપ સંબંધિત ઘણી વાર્તાઓ છે. બીજી વાર્તા ભગવાન કૃષ્ણ અને સર્પ કાલિયા સાથે સંબંધિત છે જ્યાં કૃષ્ણ યમુના નદી પર કાલિયા સાથે લડે છે અને અંતે કાલિયાને ફરીથી મનુષ્યોને મુશ્કેલી ન આપવાના વચન સાથે માફ કરે છે. ગરુડ પુરાણ અનુસાર નાગ પંચમી પર સાપની પૂજા કરવાથી ભક્તને સૌભાગ્ય અને સમૃદ્ધિ મળે છે.
નાગ પંચમી પર શું કરવું
નાગપંચમીના દિવસે વ્રત રાખો. વ્રત કરવાથી વ્યક્તિને કાલસર્પ દોષમાંથી મુક્તિ મળે છે.
આ સિવાય આ દિવસે નાગ દેવતાઓની પૂજા કર્યા પછી નાગપંચમીના મંત્રોનો જાપ કરો.
કુંડળીમાં રાહુ અને કેતુની સ્થિતિ ચાલી રહી છે, તેઓએ નાગ દેવતાની પણ પૂજા કરવી જોઈએ. આ ઉપાય કરવાથી રાહુ કેતુ દોષથી છુટકારો મળશે.
આ દિવસે શિવલિંગને પિત્તળના વાસણમાંથી જ જળ ચઢાવો.
