FCRA નિયમો: કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયે સોમવારે ‘ફોરેન કોન્ટ્રીબ્યુશન રેગ્યુલેશન એક્ટ’ (FCRA) હેઠળ નોંધાયેલ બિન-સરકારી સંસ્થાઓ (NGO) દ્વારા વાર્ષિક રિટર્ન ભરવા સંબંધિત નિયમોમાં ફેરફાર કર્યો છે.
નવા નિયમો અનુસાર, હવે FCRA હેઠળ નોંધાયેલ NGOએ વિદેશી નાણાંનો ઉપયોગ કરીને બનાવેલી જંગમ અને સ્થાવર મિલકતોની વિગતો આપવી પડશે. ગૃહ મંત્રાલયે સોમવારે એક નોટિફિકેશન જારી કરીને આ જાણકારી આપી છે.
નોટિફિકેશન જારી થયા પછી, NGO માટે દરેક નાણાકીય વર્ષના અંત સુધીમાં (31મી માર્ચ) સંપત્તિ જાહેર કરવી ફરજિયાત બની ગઈ છે. કાયદા અનુસાર, વિદેશી ભંડોળ મેળવનાર તમામ NGOને હવે FCRA હેઠળ નોંધણી કરાવવી પડશે. ગૃહ મંત્રાલયે ફોરેન કોન્ટ્રીબ્યુશન રેગ્યુલેશન રૂલ્સ, 2010 ના ફોર્મ એફસી-4માં બે વિભાગ ઉમેરીને ફેરફારો કર્યા છે.
સરકારે કયા ફેરફારો કર્યા?
આ સુધારાઓમાં વિદેશી ભંડોળ (નાણાકીય વર્ષમાં 31મી માર્ચના રોજ)નો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવેલી જંગમ સંપત્તિની વિગતો (BA) અને (BB) વિદેશી ભંડોળનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવેલી સ્થાવર સંપત્તિની વિગતો (નાણાકીય વર્ષમાં 31મી માર્ચના રોજ)નો સમાવેશ થાય છે. ફોર્મ FC-4 તમામ એનજીઓ અને એસોસિએશનો દ્વારા ફાઇલ કરવામાં આવે છે જેમને તેમના વાર્ષિક એકાઉન્ટ્સ ફાઇલ કરવા માટે FCRA લાઇસન્સ આપવામાં આવે છે. ગૃહ મંત્રાલયે 31 માર્ચ, 2024 સુધી તે તમામ સંસ્થાઓના FCRA લાઇસન્સની માન્યતા લંબાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે, જેમના લાઇસન્સ 30 સપ્ટેમ્બરના રોજ સમાપ્ત થઈ રહ્યા છે અથવા તેમનું નવીકરણ બાકી છે.
એનજીઓને ત્રણ વર્ષમાં 55 હજાર કરોડ રૂપિયા મળ્યા
ગૃહ મંત્રાલયે 2019 અને 2022 ની વચ્ચે FCRA હેઠળ નોંધાયેલ અથવા અગાઉથી પરવાનગી લીધેલ 335 NGO અને સંગઠનોનું ઓડિટ કર્યું. મંત્રાલય એ જોવા માંગતું હતું કે શું તેમના દ્વારા વિદેશી ભંડોળના નિયમોનું પાલન કરવામાં આવી રહ્યું છે. સરકારે એનજીઓને વિદેશી ભંડોળ મેળવવા અને તેનો ઉપયોગ કરવા માટે જવાબદાર બનાવીને FCRA નિયમોને કડક બનાવ્યા છે. ગૃહ મંત્રાલયના ડેટા દ્વારા જાણવા મળે છે કે NGOને છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં 55,449 કરોડ રૂપિયાનું વિદેશી ભંડોળ મળ્યું છે.
